Η καταγγελία της κας Έφης Μανιάτη σχετικά με την απώλεια κοσμήματος που είχε δωρίσει στο Λαογραφικό Μουσείο, καθώς και οι γενικότερες συνθήκες φύλαξης και συντήρησης κειμηλίων των εκθεμάτων, προκάλεσαν σχετικό ερώτημα της Συνηγόρου του Πολίτη κας Ευανθίας Σαββίδη προς το Δήμο Αμαρουσίου.
Η επιστολή της Συνήγορου του Πολίτη
Τίτλος: «Τύχη δωρεάς κας Έφης Μανιάτη, συνθήκες φύλαξης και συντήρησης κειμηλίων και τρόπος λειτουργίας του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Δήμου Αμαρουσίου»
«Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε,
Αξιότιμες κυρίες, κύριοι,
Ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του όπως αυτές περιγράφονται στα άρθρα 3 και 4 του Ν. 3094/2002 (ΦΕΚ 10 Α), διερευνά την υπ’ αριθμό φακέλου 288838/19.11.2020 αναφορά της κας Έφης Μανιάτη – Γυφτονικολού, όπως νομίμως εκπροσωπείται από την πληρεξούσια δικηγόρο της κα Ελένη Τσουκλείδου. Αντικείμενο της αναφοράς της κας Μανιάτη είναι η τύχη δωρεών της προς το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Δήμου Αμαρουσίου, οι συνθήκες φύλαξης και συντήρησης των κειμηλίων του, καθώς και γενικότερα ο τρόπος λειτουργίας του.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το περιεχόμενο της αναφοράς και τον συνημμένο σε αυτήν αναλυτικό κατάλογο, η κα Μανιάτη έχει δωρίσει στο Μουσείο είκοσι επτά αντικείμενα ιστορικού και λαογραφικού ενδιαφέροντος. Όπως προκύπτει από τον κατάλογο του Μουσείου, δεκατέσσερα εξ αυτών βρίσκονται στην αποθήκη, ενώ ένα άλλο, περιγραφόμενο ως βαφτιστικός σταυρός επίχρυσος με σκαλιστά άνθη και φυλλαράκια, διαστάσεων 6×3,5 με κωδικό 307 Γ3, φέρεται να έχει χαθεί, παρά το γεγονός ότι στην πρόσοψη του Μουσείου υπάρχει αναρτημένη φωτογραφία του ως εκθέματος χαρακτηριστικού των περιλαμβανόμενων στην υπάρχουσα συλλογή.
Η ενδιαφερόμενη, η οποία διετέλεσε και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου επί οκτώ έτη, καταγγέλλει ότι η απώλεια του ανωτέρου εκθέματος οφείλεται σε πλημμελή φύλαξή του, καθώς σταμάτησε να εκτίθεται μέσα σε κλειδωμένη βιτρίνα, όπως στο παρελθόν και κατά τον χρόνο πριν την απώλειά του εκτίθετο σε κομοδίνο, με δυνατότητα άμεσης προσέγγισης και πρόσβασης στο κοινό.
Η κα Μανιάτη επίσης ισχυρίζεται ότι σε επίσκεψή της στο Μουσείο διαπίστωσε μεγάλες φθορές σε ζωγραφικά έργα που έχει δωρίσει και συγκεκριμένα σε τρεις ελαιογραφίες, συνολικής αξίας 4.500 ευρώ, τις οποίες αποδίδει σε πλημμελή συντήρηση. Μετά από πολύμηνη (πλέον του ενός έτους) αναμονή, ικανοποιήθηκε τελικά το αίτημά της να παραλάβει τους πίνακες, τους οποίους επιδιόρθωσε με δικά της έξοδα και επέστρεψε άμεσα στο Μουσείο.
Σύμφωνα πάντα με το περιεχόμενο της αναφοράς, η ενδιαφερόμενη έχει επίσης ζητήσει εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο να της επιτραπεί η επίσκεψη στην αποθήκη του Μουσείου, προκειμένου να διαπιστώσει σε ποια κατάσταση βρίσκονται τα εκεί φυλασσόμενα κειμήλια καθώς και τις συνθήκες φύλαξης και συντήρησής τους. Στο αίτημά της αυτό δεν υπήρξε ανταπόκριση. Επίσης, δεν της έχει επιστραφεί τσάντα με πρωτότυπο προσωπικό της αρχείο που περιείχε φωτογραφίες και αποκόμματα εφημερίδων από τη δράση του Μουσείου κατά τη διάρκεια της οκταετίας που διετέλεσε μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου, την οποία παρέδωσε σε εργαζόμενο στον Δήμο (τον οδηγό του Δημάρχου) μαζί με δύο πίνακες, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι στο γραφείο Δημάρχου.
Τέλος, η κα Μανιάτη καταγγέλλει έλλειψη συστήματος συναγερμού και πλημμελή φύλαξη των εκθεμάτων, καθώς και γενικότερη κακή λειτουργία του Μουσείου, αναφέροντας χαρακτηριστικά την ανάθεση της ξενάγησης σε άτομα χωρίς την κατάλληλη εξειδίκευση.
Σε συνέχεια των ανωτέρω, παρακαλούμε:
α) να μας γνωρίσετε τις απόψεις σας σχετικά με τα καταγγελλόμενα από την ενδιαφερόμενη σχετικά με τη λειτουργία του Μουσείου και τη συντήρηση/φύλαξη των εκθεμάτων,
β) να μας ενημερώσετε σχετικά με την ανταπόκρισή σας στο αίτημά της να επισκεφθεί την αποθήκη του Μουσείου και
γ) να επιστρέψετε στην κα Μανιάτη το πρωτότυπο προσωπικό της αρχείο με φωτογραφίες και δημοσιεύματα που παρέδωσε προς ενημέρωση του Δημάρχου σχετικά με τη δράση και την προηγούμενη λειτουργία του Μουσείου.
Εν αναμονή της ανταπόκρισής σας, σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τη συνεργασία σας και παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση επί της αναφοράς».
Η απάντηση του Δήμου Αμαρουσίου:
Ο Δήμος Αμαρουσίου απάντησε δια του αντιδημάρχου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Γιάννη Νικολαράκου. Σχετικά με την υπ’ αριθ. πρωτ. 288848/1725/13-01-2021 επιστολή σας, που αφορά στην τύχη δωρεών της κυρίας Έφης Μανιάτη, σας γνωστοποιούμε τα εξής:
Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου Αμαρουσίου λειτουργούσε αρχικά ως ανεξάρτητο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, κατά την περίοδο που η κυρία Μανιάτη διατελούσε μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου και στη συνέχεια συγχωνεύτηκε με τα άλλα δύο Μουσεία του Δήμου, (Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών και Μουσείο Φυσικής Ιστορίας), σε ενιαίο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου , με τον ίδιο κανονισμό λειτουργίας.
Με τη σύσταση του νέου Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου, ύστερα από την κατάργηση των Ν.Π.Δ.Δ. (ν.3852/2010), όπου καταργήθηκε και το προαναφερόμενο, δημιουργήθηκε το Τμήμα Μουσείων και Πινακοθήκης, στο οποίο υπάγονται πλέον και τα τρία Μουσεία του Δήμου μας, ως Υπηρεσία του Δήμου (ΦΕΚ 2519/Β΄/08-10-2013) και το πλαίσιο λειτουργίας τους προσαρμόστηκε στους κανονισμούς που προβλέπει η νομοθεσία για τους Δήμους.
Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου μας στεγάζεται σε ένα καλοδιατηρημένο τριώροφο μισθωμένο οίκημα, στο κέντρο της πόλης, όπου εκτίθεται μεγάλο μέρος της συλλογής των δωρητών. Λόγω του τεράστιου όγκου των εκθεμάτων, πολλές δωρεές φυλάσσονται σε κατάλληλο αποθηκευτικό χώρο του κτιρίου με την προοπτική να αξιοποιηθούν σύντομα στο νέο ιδιόκτητο κτίριο του Δήμου.
Όπως αντιλαμβάνεστε, η παράδοση κάποιου εκθέματος σε δωρητή, γεγονός που πρώτη φορά συνέβαινε, απαιτούσε διαδικασία και επέμβαση της Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου. Με την ολοκλήρωση της τυπικής διαδικασίας ικανοποιήθηκαν τα αιτήματα της κυρίας Μανιάτη, τόσο η παραλαβή των πινάκων της για συντήρηση, όσο και η πρόσβαση στη δωρεά των αντικειμένων της, η οποία πραγματοποιήθηκε παρουσία δύο Συμβούλων του Δημάρχου, της Προϊσταμένης του Τμήματος Μουσείων και Πινακοθήκης και των υπαλλήλων του Λαογραφικού Μουσείου.
Ειδικότερα και ύστερα από τα παραπάνω σας επισημαίνουμε ότι:
Κατόπιν της αίτησης της κας Μανιάτη (αριθ. πρωτ. 20274/03-06-2020) και όλων των απαραίτητων νομικών διαδικασιών, οι οποίες λόγω φόρτου εργασίας και θερινών διακοπών ολοκληρώθηκαν τον Οκτώβριο, δόθηκαν στην ενδιαφερόμενη, στις 07/10/2020, σύμφωνα με το πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής, από το χώρο του Λαογραφικού Μουσείου, τρεις πίνακές της για συντήρηση. Οι πίνακες, επιστράφηκαν επιδιορθωμένοι από τη δωρήτρια, βάσει νέου πρωτοκόλλου, στο Μουσείο, στις 21/10/2020.
Σχετικά με τον περιγραφόμενο βαφτιστικό σταυρό, σας γνωρίζουμε ότι, από τότε που το Λαογραφικό Μουσείο υπάγεται ως Υπηρεσία στο Τμήμα Μουσείων και Πινακοθήκης της Διεύθυνσης Αθλητισμού και Πολιτισμού, δεν υπήρχε εκτεθειμένο στο χώρο τέτοιο αντικείμενο.
Τέλος, όσον αφορά τσάντα με πρωτότυπο προσωπικό αρχείο της κας Μανιάτη καθώς και των δύο πινάκων ζωγραφικής, σας ενημερώνουμε ότι, σύμφωνα με την υπ΄αριθ. 31/ 14-01-2020 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, περί αποδοχής ή μη δωρεάς πινάκων ζωγραφικής, έγινε η αποδοχή της δωρεάς των δύο πινάκων διαστάσεων 1,20 Χ 0,80 και 0,50 Χ 0,70 , λάδι σε μουσαμά, με θέμα παλαιά οικία του Αμαρουσίου και το ψιλικατζίδικο του Αλευρογιάννη αντίστοιχα, ενώ δεν υπάρχει καμία απόφαση αποδοχής δωρεάς τσάντας με το περιγραφόμενο από την ίδια προσωπικό της αρχείο.
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση.
Συνημμένα:
1. Η υπ’ αριθ. 20274/2020 αίτηση
2. Τα από 07/10/2020 και 21/10/2020 πρωτόκολλα παράδοσης – παραλαβής
3. Η υπ’ αριθ. 31/2020 απόφαση Οικονομικής Επιτροπής».
