Το Μαρούσι είναι η πόλη μας. Στο Μαρούσι γεννηθήκαμε και έχουμε μάθει να το αγαπάμε με τα καλά του και τα ανάποδα του. Έχουμε όμως αναρωτηθεί για ποιους λόγους η πόλη μας είναι γνωστή στο εξωτερικό;
- Για την Αμαρύσια Αρτέμιδα;
- Για τον Μαρουσιώτη Ολυμπιονίκη Σπύρο Λούη που βγήκε πρώτος στο Μαραθώνιο δρόμο κατά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896;
- Για τα κεραμικά του;
- Για το Ολυμπιακό Στάδιο;
- Για την ομάδα μπάσκετ της πόλης και τις ευρωπαϊκές της πορείες στο πρόσφατο παρελθόν;
Σίγουρα για όλα τα παραπάνω οι Μαρουσιώτες είμαστε υπερήφανοι και πολλοί άνθρωποι στο εξωτερικό γνωρίζουν την πόλη μας εξ αιτίας αυτών.
Βάζω όμως στοίχημα ότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε τον σημαντικότερο λόγο. Ποιος είναι; Μα φυσικά ο Κολοσσός του Αμαρουσίου!
Το Μαρούσι μας, είχε τον Κολοσσό του και δεν είχε σχέση με αυτόν της Ρόδου. Σε αυτόν τον τόπο μεγαλούργησε ο Κολοσσός των γραμμάτων της γενιάς του μεσοπολέμου! Ο Μαρουσιώτης Γιώργος Κατσίμπαλης!
Ο Χένρυ Μίλλερ (Henry Valentine Miller, 26 Δεκεμβρίου 1891 – 7 Ιουνίου 1980) είναι ένας εκ των κορυφαίων Αμερικανών συγγραφέων όλων των εποχών, που εκατομμύρια αναγνώστες κάθε γενιάς έχουν διαβάσει τα βιβλία του. Ο Χένρυ Μίλλερ έζησε για ένα διάστημα στην Ελλάδα και του έμεινε ανεξίτηλο το πνευματικό μέγεθος του Γιώργου Κατσίμπαλη. Αποτέλεσμα της έμπνευσής του και του θαυμασμού του, ήταν το βιβλίο με τίτλο: “The Colossus of Maroussi” που ήταν αφιερωμένο στον ογκόλιθο των γραμμάτων της θρυλικής γενιάς του ’30, το Γιώργο Κατσίμπαλη. Ο Χένρυ Μίλλερ άσκησε σημαντική επιρροή στη λογοτεχνία την περίοδο του μεσοπολέμου. Ως πεζογράφος διακρίνεται για το άμεσο, ελεύθερο και έντονα αυτοβιογραφικό ύφος του. Ανάμεσα στα κυριότερα έργα του συγκαταλέγονται ο Τροπικός του Καρκίνου, ο Τροπικός του Αιγόκερω, ο Κολοσσός του Μαρουσιού και η τριλογία Η Ρόδινη Σταύρωση. Εκτός από τη συγγραφή, ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική.
Ο Χένρυ Μίλλερ στον “Κολοσσό του Μαρουσιού” θα γράψει για το Γιώργο Κατσίμπαλη: «Σαν τον πρωτογνώρισα, ο Κατσίμπαλης μου φάνηκε ένα περίεργο κράμα: Εξωτερικά – σωματικά, έμοιαζε με ταύρο. Είχε την επιμονή του αρπαχτικού πουλιού, τη λυγεράδα της λεοπάρδαλης, την τρυφερότητα το αρνιού, τη διακριτικότητα του περιστεριού. Το κέφι του ήταν παράξενα υπέρμετρο. Με γοήτευε και χωρίς να ξέρω γιατί, το έβρισκα τυπικά αθηναϊκό. Τα χέρια του, σε αναλογία με το σώμα του ήταν κάπως πολύ μικρά, πολύ ντελικάτα. Ήταν ένας άνδρας γεμάτος ζωτικότητα, δυνατός, ικανός για βίαιες χειρονομίες και για λόγια τραχιά. Όμως το σύνολο, με τούτον ή μ’ εκείνον τον τρόπο, έδινε μια εντύπωση ζεστασιάς, που ήταν όλη θηλυκή γλύκα. Υπήρχε επίσης στον Κατσίμπαλη, ένα στοιχείο δυνατά τραγικό, που το μεγάλωνε η μιμική του επιδεξιότητα. Ξεχείλιζε από συμπάθεια και ταυτόχρονα είχε τη σκληράδα ενός χωρικού του Δούναβη. Ολοένα μιλούσε για τον εαυτό του· μα χωρίς εγωπάθεια. Αν μιλούσε για τον εαυτό του, τούτο γινόταν επειδή ο εαυτός του ήταν το πιο ενδιαφέρον πλάσμα που είχε ο ίδιος συναντήσει».
Ο Γιώργος Κατσίμπαλης (Αθήνα 1899 – Αθήνα , 25 Ιουλίου 1978) ήταν Έλληνας διανοούμενος. Εκδότης περιοδικών που αφορούσαν τις τέχνες και τα γράμματα, έγραψε πλήθος μελετών, κριτικών και βιβλιογραφιών για λογοτέχνες, όπως τον Κωστή Παλαμά, τον αδελφικό του φίλο Γιώργο Σεφέρη και άλλους. Μπορεί να μην έγραψε δικό του βιβλίο, αποτέλεσε όμως τον κύριο εκφραστή των λογιών της γενιάς του ’30. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ανάμεσα στις τεράστιες προσωπικότητες που γνώρισε ο Χένρυ Μίλλερ στην Ελλάδα, ξεχώρισε ως “Κολοσσό” τον Κατσίμπαλη.
Ας αναρωτηθούμε τώρα εμείς οι σύγχρονοι Μαρουσιώτες:
- Πόσο καλά γνωρίζουμε τον δικό μας Κολοσσό;
- Τι έχουμε κάνει προκειμένου να τον γνωρίσουν οι μαθητές των σχολείων της πόλης;
- Ποια πλατεία ή ποιος δρόμος της πόλης φέρει το όνομα του;
- Σε ποιο ακριβώς σημείο της πόλης βρίσκεται η προτομή του;
Δυστυχώς στο Μαρούσι τίποτα από τα παραπάνω δεν υπάρχει. Η πόλη δεν τιμά τον Κολοσσό της. Αντίθετα, ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων, Νικήτας Κακλαμάνης έκανε στις 28-2-2007, τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Γ. Κατσίμπαλη, θεμελιωτή και πρώτου ισοβίου Προέδρου του Ιδρύματος «Κωστή Παλαμά», στον προαύλιο χώρο του Πολιτισμικού Οργανισμού του Δήμου Αθηναίων, στην οδό Ακαδημίας 50. Την προτομή φιλοτέχνησε ο γλύπτης Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.
Θεωρώ ότι αποτελεί υποχρέωση του δήμου Αμαρουσίου, να τιμήσει όπως αρμόζει τον Κολοσσό της πόλης μας.
Χρήστος Τζέλης
